Źródła ekofilozofii
Michael S. Pak
College of Cultural Science, KAIST (Korea Advanced Institute of Science and Technology), Daejeon, Rep. of Korea, 305-701
E-mail: mpak@kaist.ac.kr
Abstract
Environmentalism is not a recent movement, but one which dates from at least since the nineteenth century, and which has been subject to periods of contraction as well as growth. Moreover, the philosophical impulses underlying this movement have deep historical roots (and numerous antecedents) in the Western tradition. Broadly speaking, there have been two different traditions – schools – of environmental thought. The better known of these schools is one which the article identifies as the Arcadian, and which essentially represents a more up-to-date expression of the discontent with civilization and the desire for a return to the state of nature which have been characteristic of various Western philosophical traditions since antiquity. The other school, identified in this article as Utilitarian, which emphasizes the beneficial and less wasteful uses of nature with the help of science and technology, is now enjoying resurgence, but it also has deeper and broader historical and cultural roots than often suspected, as recent research has begun to show. Understanding the genealogy of these different types of ecophilosophies, in turn, helps us better discern, with the benefit of hindsight, their potential pitfalls as well as their likely contributions, and thus could lead to better informed philosophical discussions on environmental issues.
Key words: anthropocentric, conservation, ecocentric, ecophilosophy, environmentalism, sustainable development
Streszczenie
Enwironmentalizm nie jest współczesnym ruchem, jego źródła sięgają głębiej, do XIX w. Od tego czasu zaznaczał się on w naukowym dyskursie, choć ze zmienną mocą. W szerokim ujęciu można wskazać na wiele szkół myśli ekologicznej. Jedną z bardziej znanych określono w tym artykule jako Arkadystów. W jej ramach wyraża się rozczarowanie współczesną cywilizacją i chęć powrotu do natury, co było charakterystyczne dla wielu tradycji filozoficznych Zachodu już od czasów antycznych. Inna szkoła, Utylitarystów, podkreśla korzyści płynące z mniej niszczącego niż dotąd korzystania z natury, w czym pomaga coraz doskonalsza nauka i technika. Podejście to obecnie staje się coraz bardziej popularne, ale w swej istocie posiada o wiele głębsze i szersze niż to mogłoby się wydawać historyczne i kulturowe korzenie. Zrozumienie źródeł obu tych typów ekofilozofii pozwala rozpoznać ich specyfikę, a poprzez to prowadzi do lepiej przygotowanej dyskusji ekofilozoficznej odnoszącej się do zagadnień środowiskowych.
Słowa kluczowe: antropocentryczny, ochrona, ekocentryczny, ekofilozofia, enwironmentalizm, rozwój zrównoważony
Problemy Ekorozwoju 7(1)2012: 7-13
