Związek między stanem zdrowia a wydatkami na zdrowie w krajach Europy, w oparciu o analizę danych złożonych
Magdaléna Drastichová*, Peter Filzmoser**
*Technical University of Ostrava, Czech Republic
E-mail: magdalena.drastichova@vsb.cz
**Vienna University of Technology, Austria
E-mail: peter.filzmoser@tuwien.ac.at
Abstract
The type of health system in each country and the resources devoted to it determine its outcomes. Relationships between ratios of expenditure to Gross Domestic Product (GDP) classified by provider and indicators reflecting health outcomes in 2015 are examined for 30 countries by means of a compositional data analysis and a regression analysis. The countries in the sample are the European Union (EU-28) countries plus Iceland and Norway. The outcome indicators used are life expectancy at birth (LE); healthy life years in absolute value at birth for females (HLYf) and for males (HLYm); and death rate due to chronic diseases (DR) (response variables). The results indicate that the higher the ratio of expenditure on retailers and other providers of medical goods in relation to other types of expenditure in the composition, the higher the DR indicator and the lower the LE indicator. The ratio of expenditure on residential long-term care facilities in the composition seems to have had a positive effect on both HLY indicators. The effect of expenditure ratios on providers of healthcare system administration and financing is not straightforward.
Key words: healthcare expenditure, life expectancy, healthy life years, death rate due to chronic diseases, sustainability, efficiency, compositional data analysis
Streszczenie
Rodzaj systemu opieki zdrowotnej w każdym kraju i środki na niego przeznaczone determinują jego skuteczność. W tej pracy zbadano zależności między stosunkami wydatków do produktu krajowego brutto (PKB), a wskaźnikami odzwierciedlającymi wyniki zdrowotne w 2015 r. w 30 krajach za pomocą analizy danych złożonych (CoDA) i analizy regresji. To kraje Unii Europejskiej (UE-28) oraz Islandia i Norwegia. Stosowanymi wskaźnikami wyników są: oczekiwana długość życia w chwili urodzenia (LE); lata zdrowego życia w wartości bezwzględnej przy urodzeniu dla kobiet (HLYf) i dla mężczyzn (HLYm); oraz wskaźnik zgonów z powodu chorób przewlekłych (DR). Wyniki wskazują, że im wyższy stosunek wydatków na zdrowie w stosunku do innych rodzajów wydatków, tym wyższy wskaźnik DR i niższy wskaźnik LE. Stosunek wydatków na placówki długoterminowej opieki zdrowotnej miał pozytywny wpływ na oba wskaźniki HLY. Natomiast wpływ wskaźników wydatków na zarządców systemu opieki zdrowotnej i jego finansowania nie jest jednoznaczny.
Słowa kluczowe: wydatki na zdrowie, długość życia, czas życia w zdrowiu, śmiertelność w wyniku chorób przewlekłych, zrównoważoność, wydajność, analiza danych złożonych
Problemy Ekorozwoju 15(2)2020: 99-110
DOI: 10.35784/pe.2020.2.11
