Recenzja książki: W. Sztumski, Quo ruis homo? Środowisko życia, czas, ludzie, 2008
Ignacy S. Fiut
Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Polska
E-mail: isfiut@uci.agh.edu.pl
Abstract
The concept of ecology of time presented by the author is in many respects close to the vision of man and society created by the authors of the critical theory of society of the Frankfurt School (including Max Horkheimer, Herbert Marcuse, and recently Jürgen Habermas). On the other hand, this analysis has many moments in common with the findings based on the theory of technological determinism, which were created in the 1960s and 1970s in Canada and the USA by Harold A. Innis, Marshall McLuhan, Derrick de Kerckhove, and Neil Postman, according to whose social development and the nature of interpersonal interactions are strictly determined by technological progress in communication, as a result of which the media become extensions of man, and he, without his own will, is connected to the global communication system as the so-called homo praticipans – homo participans, subconsciously taking over technological rationality from the media, and as a result of the acceleration of communication between people on a global scale, time and space implode and our world becomes a “global village” or a “global technopoly”.
Key words: ecology of time, homo participans, global village, global technopoly
Streszczenie
Prezentowana przez autora koncepcja ekologii czasu pod wieloma względami bliska jest wizji człowieka i społeczeństwa, którą stworzyli autorzy krytycznej teorii społeczeństwa szkoły frankfurckiej (m.in. Max Horkheimer, Herbert Marcuse, czy ostatnio Jürgen Habermas). Z drugiej strony analiza ta ma wiele momentów wspólnych z ustaleniami na gruncie teorii determinizmu technologicznego, który stworzyli w latach 60. i 70. XX w. w Kanadzie i USA Harold A. Innis, Marshall McLuhan, Derrick de Kerckhove, czy Neila Postman, według których rozwój społeczny i charakter interakcji międzyludzkich determinuje ściśle postęp technologiczny w komunikowaniu, w wyniku którego media stają się ekstensjami człowieka, a on bez własnej woli zostaje podłączony do globalnego systemu komunikacyjnego jako tzw. homo praticipans – człowiek uczestniczący, przejmujący podświadomie od mediów racjonalność technologiczną, a w wyniku przyspieszenia komunikacyjnego między ludźmi w
skali globalnej następuje implozja czasu i przestrzeni, a nasz świat staje się „wioską globalna” lub „globalnym technopolem”.
Słowa kluczowe: ekologia czasu, homo participans, globalna wioska, globalny technopol
Problemy Ekorozwoju 5(1)2010: 145-148