Recenzja książki: B. Latour, Polityka Natury, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2009
Zdzisława Piątek
Uniwersytet Jagielloński, Kraków, Polska
E-mail: z.piątek@iphilis.uj.edu.pl
Abstract
The main idea of Latour’s innovative idea, presented in the form of political ecology, is that he introduces established natures in place of the natural needs and interests of the non-human living beings who are part of the collective. It states that the members of the collective do not have ready-made essences and unchanging needs, but needs negotiated by the lower house of the collective. The author of this idea, however, forgets that only people can be meaningfully said, bringing them closer to the truth, that they do not have a ready-made nature or strictly biologically defined needs, and therefore they can be established through negotiations in the broadly understood upbringing processes. So it’s reasonable to say that negotiations can persuade people to become vegetarians, but to say that lions, tigers, and sharks can also be included in vegetarianism negotiations is absurd. To some extent, the nature of living beings can now be changed thanks to genetic engineering, but it is difficult to call genetic engineering techniques “negotiations”. It is only about humans that it can be reasonably said that they create as unfinished beings own nature (second nature) by participating in the world of culture. But also this specific feature of the human species is biologically determined.
Key words: Latour, political ecology, politics of nature
Streszczenie
Główna idea nowatorskiego pomysłu Latoura przedstawiona w postaci ekologii politycznej polega na tym, że w miejsce naturalnych potrzeb i interesów przysługujących pozaludzkim istotom żywym wchodzącym w skład kolektywu, wprowadza on natury ustanowione. Stwierdza bowiem, że członkowie kolektywu nie mają gotowych esencji i niezmiennych potrzeb, lecz potrzeby negocjowane przez izbę niższą kolektywu. Autor tego pomysłu zapomina jednak o tym, że tylko o ludziach można sensownie powiedzieć przybliżając się do prawdy, że nie mają gotowej natury, ani ściśle biologicznie określonych potrzeb i dlatego można je ustanawiać przez negocjacje w szeroko rozumianych procesach wychowania. Można więc sensownie stwierdzić, iż w drodze negocjacji udaje się ludzi przekonać do przejścia na wegetarianizm, ale twierdzenie, że do rokowań w sprawie wegetarianizmu można także włączyć lwy, tygrysy, czy rekiny, jest absurdalne. W pewnym zakresie naturę istot żywych możemy obecnie zmieniać dzięki inżynierii genetycznej, ale trudno techniki inżynierii genetycznej nazwać „negocjacjami”. Tylko o ludziach można sensownie powiedzieć, że jako istoty niegotowe stwarzają
swoją naturę (drugą naturę) przez partycypowanie w świecie kultury. Ale także i ta specyficzna cecha gatunku ludzkiego jest zadana biologicznie.
Słowa kluczowe: Latour, ekologia polityczna, polityka natury
Problemy Ekorozwoju 5(2)2010: 135-139