Filozofia zrównoważonego rozwoju jako subdyscyplina badań filozoficznych
Andrzej Papuziński
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Instytut Nauk Politycznych, Zakład Filozofii Ekorozwoju i Polityki Ekologicznej, ul. Przemysłowa 34, 85-758 Bydgoszcz, Poland
Abstract
The article is the result of scientific research carried out by the author during the period 2004-2007. These studies touched on genesis, subject, aim, axiological system, the concept of education and the main problems of the philosophy of sustainable development and the sustainable development principle as an ontological base (in the sense of ontology of social being) for contemporary politics of protection of the environment. This research led the author to conclude that the standpoint generally accepted by Polish environmental philosophers (which views the philosophy of sustainable development as just another ecophilosophical concept) is unjustified. The philosophy of sustainable development is autonomous. This research concentrated on sustainable development as a contemporary political idea. This idea is concrete, with its own origin, and is known to be applied in international and national political relations. The philosophy of sustainable development is presented here for the first time in Polish literature as an independent philosophical subdiscipline.
Key words: sustainable development, axiology of sustainable development, environmental education, intergenerational justice, ecophilosophy
Streszczenie
Artykuł jest podsumowaniem badań prowadzonych nad filozofią zrównoważonego rozwoju przez autora tego opracowania w latach 2004-2007. Dotyczyły one genezy, przedmiotu, celu, systemu aksjologicznego, koncepcji edukacji i głównych problemów filozofii zrównoważonego rozwoju oraz zasady zrównoważonego rozwoju jako ontologicznej podstawy (w sensie ontologii bytu społecznego) współczesnej polityki ochrony środowiska. Szczegółowe wyniki były sukcesywnie przedstawiane w formie referatów i publikacji. Każde kolejne opracowanie prowadziło do wniosku o bezzasadności stanowiska przyjętego przez polskie środowisko filozoficzne, traktujące filozofię zrównoważonego rozwoju w kategoriach jeszcze jednej koncepcji ekofilozoficznej. Kady następny rezultat badawczy coraz bardziej uzasadniał tezę o autonomicznym charakterze filozofii zrównoważonego rozwoju, ujawniając odmienny w stosunku do ekofilozofii charakter badań skoncentrowanych na zrównoważonym rozwoju jako współczesnej idei politycznej – idei jak najbardziej konkretnej, mającej swoją określoną genezę, wiadomych twórców i takie a nie inne zastosowanie w zakresie międzynarodowych i krajowych stosunków politycznych. Jako samodzielna subdyscyplina filozoficzna filozofia zrównoważonego rozwoju nie była jeszcze prezentowana w polskiej literaturze przedmiotu. Dlatego w tym opracowaniu nacisk został położony na charakterystyce tak rozumianej filozofii zrównoważonego rozwoju. Natomiast aspekty polemiczne, a zwłaszcza analityczno-porównawcze odnoszące się do ekofilozofii, nie są przedmiotem uwagi. Zostały poruszone we wspomnianych studiach cząstkowych i tam je odnajdzie zainteresowany czytelnik .
Słowa kluczowe: zrównoważony rozwój, aksjologia zrównoważonego rozwoju, edukacja ekologiczna, sprawiedliwość międzypokoleniowa, ekofilozofia
Problemy Ekorozwoju 2(2)2007: 27-40
