Teoria potrzeb ludzkich w rozwoju zrównoważonym miast
Jolanta Rodzoś
Faculty of Earth Sciences and Spatial Management, Maria Curie-Sklodovska University 2c Krasnicka Street, 20-718 Lublin, Poland
E-mail: jolanta.rodzos@poczta.umcs.lublin.pl
Abstract
The concept of sustainable development as an idea of a big complexity is very difficult to implement. Cities, despite undertaking the enormous effort, fail to achieve the balance between economic as well as social development and environmental rights. The weakest link of the sustainable management is the social component, because it is more complex and variable than ecological or economic structures and plays a double role: as a beneficiary of the sustainable development and as a key tool for achieving the sustainability goals. That means that social well-being is the objective that needs to be achieved, and, at the same time, it is also a pivotal factor influencing people’s approach to nature and to production processes, determining environmental and economic success. In the light of this conclusion, the concept of social capital and resilient communities is gaining significance. The problem which remains still unsolved is how to develop such communities that are able to face challenges and to adapt to new conditions in an active way. The concept of human needs seems to be very useful to maximise potential of people as agents of sustainable development. It leads to the conclusion, that creating a life environment allowing its resident to meet their needs, including needs for social well-being and for the sense of power, resulting in a higher level of their life satisfaction, may translate into stronger relations with the place of residence and willingness to act in the interest of the living environment.
Key words: sustainable development, community, cities, human needs, place attachment
Streszczenie
Koncepcja rozwoju zrównoważonego, ze względu na swoją złożoność, jest bardzo trudna w praktycznej realizacji. Miasta, pomimo dużych starań, mają duże trudności w osiągnięciu równowagi pomiędzy celami ekonomicznymi a racjami społecznymi i ekologicznymi. Najsłabszym ogniwem w całym procesie zarządzania zrównoważonego wydaje się być komponent społeczny. Społeczeństwo jest systemem bardziej złożonym i zróżnicowanym wewnętrznie niż struktury ekonomiczne, czy przyrodnicze, a ponadto występuje w podwójnej roli: jako beneficjent rozwoju zrównoważonego oraz jako kluczowy element w procesie realizacji całej idei. Oznacza to, że dobrobyt społeczny jest zarazem celem rozwoju zrównoważonego, jak i ważnym czynnikiem wpływającym na stosunek ludzi do przyrody i procesów produkcji, a więc warunkującym sukcesy w sferze ekonomicznej i środowiskowej. W świetle tych wniosków znaczenia nabiera koncepcja kapitału społecznego oraz społeczności adaptacyjnych – trwałych i zdolnych do radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Powstaje jednak pytanie, jak budować takie społeczności, które stawiają czoła nowym wyzwaniom i przystosowują się pomyślnie do zmieniających się warunków kulturowych, ekonomicznych, politycznych. Wydaje się, że pomocna w rozwiązaniu tego problemu może być teoria potrzeb ludzkich. Pozwala ona zakładać, że stworzenie warunków życia, które umożliwiają mieszkańcom miast realizować swoje złożone potrzeby, włącznie z potrzebami wyższego rzędu, takimi jak dążenie do samorealizacji, do posiadania wpływu na otoczenie, do wartościowych relacji społecznych może skutkować wyższym poziomem satysfakcji życiowej. Jej osiągnięcie może z kolei przekładać się na silniejsze więzi z miejscem zamieszkania i gotowość do działania na rzecz środowiska lokalnego.
Słowa kluczowe: rozwój zrównoważony, społeczność, miasta, potrzeby ludzkie, więzi z miejscem
Problemy Ekorozwoju 14(2)2019: 91-99
