Biogospodarka – szanse i dylematy w kontekście ochrony praw człowieka i dbałości o zasoby środowiska
Piotr Krajewski
Faculty of Law and Administration, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland
E-mail: piotr529@wp.pl
Abstract
The notion of bioeconomy, appearing in publications, usually carries positive connotations, even to those less informed. It signifies a new approach towards economic development that is rather not perceived through the prism of unavoidable losses in the environment and reaching for further deposits of required raw materials. It turns out that – at least according to the assumptions and quite probably also in practice – it can be done differently, i.e. at the same level of efficiency, yet without negative effects on people and the environment. The idea of bioeconomy is one of the strategic conceptions of sustainable development, i.e. the method of implementing current economic objectives due to the new technological solutions with reduced use of natural resources and impact on the environment, having in mind future generations; this is an intention to adjust, to the maximum possible degree, developmental activities to absorption capacity of natural and man-made ecosystems.
The weakest point in these attempts, as it may seem, is the lack of knowledge concerning the long-term results of creating social perception for bioeconomy development, and consequently, dilemmas concerning possible sanitary-epidemiological and demographical changes evoked by (slightly different, but reaching as far as those in the present time) interference with the environment.
Key words: bioeconomy, human rights, environmental resources, ecological crisis, risk of environmental changes
Streszczenie
Pojawiające się w publikacjach pojęcie biogospodarki, nawet bliżej niezorientowanym, zwykle kojarzy się z czymś pozytywnym. Chodzi bowiem o nowe podejście do rozwoju gospodarczego postrzeganego już nie koniecznie przez pryzmat nieuniknionych strat w środowisku i sięgania po kolejne złoża niezbędnych surowców. Okazuje się, że – przynajmniej w założeniach, a całkiem prawdopodobne, że i praktyce również – można inaczej, tzn. tak samo efektywnie, ale bez negatywnych skutków dla ludzi i otoczenia. Idea biogospodarki jest jedną ze strategicznych koncepcji zrównoważonego rozwoju, tj. sposobu na realizację dotychczasowych celów gospodarczych przy zminimalizowanym zużyciu zasobów naturalnych i oddziaływania na środowisko dzięki nowym rozwiązaniom technologicznym z myślą o przyszłych pokoleniach; to zamiar maksymalnego dopasowania działań rozwojowych do możliwości absorpcyjnych ekosystemów naturalnych i zantropomorfizowanych.
Najsłabszym punktem w tych dążeniach – jak się wydaje – jest brak wiedzy na temat dalekosiężnych, przyszłych skutków kreowania percepcji społecznej budowania biogospodarki, a wraz nimi dylematy możliwych zmian epidemiologiczno-sanitarnych i demograficznych wywoływanych (nieco innymi, ale podobnie głęboko sięgającymi jak w mijającej teraźniejszości) ingerencjami w środowisko.
Słowa kluczowe: biogospodarka, prawa człowieka, zasoby środowiska, kryzys ekologiczny, ryzyko zmian środowiskowych
Problemy Ekorozwoju 14(2)2019: 71-79
