Ekoestetyka i ekologiczna estetyka przyrody
Włodzimierz Tyburski
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej, Instytut Filozofii i Socjologii, Zakład Filozofii Moralności i Etyki Globalnej, Ul. Szczęśliwicka 40, 02-353 Warszawa
Abstract
Eco-aesthetics and ecological aesthetics of nature are closely related, twin disciplines having a similar, but not identical object of interest. Eco-aesthetics is a discipline which – in our opinion – focuses on the existing world of nature, nature intact by man or modified by him only to a limited extent (wilderness areas, natural ecosystems, nature and landscape parks). Eco-aesthetics would advocate simple acceptance of nature without arranging it, nature protected against anthropogenic impact distorting or modifying its original, existing beauty. And for these reasons eco-aesthetics is part of – or at least is close to – the biocentric vision of the world, in contrast to ecological aesthetics of nature, which fits more into the anthropocentric vision of reality. While eco-aesthetics is interested in nature understood autonomously in its original and existing form, ecological aesthetics of nature focuses more on the environment modified by man.
Key words: nature, beauty, art, eco-aesthetics, ecological aesthetics of nature
Streszczenie
Ekoestetyka i ekologiczna estetyka przyrody to bliskie, siostrzane dyscypliny o podobnym lecz nie tożsamym przedmiocie zainteresowań. Ekoestetyka to dyscyplina, która – naszym zdaniem – uwagę koncentruje na zastanym świecie natury, nietkniętej przyrodzie, bądź w ograniczonym tylko stopniu zmienionej przez człowieka (obszary dzikie, naturalne ekosystemy, parki przyrodnicze i krajobrazowe). Ekoestetyka opowiadałaby się za prostą akceptacją przyrody, bez jej aranżowania, chronionej przez wpływami antropogennymi, zniekształcającymi czy modyfikującymi pierwotne, zastane piękno. I z tych powodów ekoestetyka wpisuje się, albo przynajmniej bliska jest, biocentrycznej wizji świata, w przeciwieństwie do ekologicznej estetyki przyrody, która wpisuje się bardziej w antropocentryczny obraz rzeczywistości. O ile dla ekoestetyki przedmiotem zainteresowań jest przyroda pojęta autonomicznie w swej pierwotnej i zastanej postaci, to ekologiczna estetyka przyrody, bardziej kieruje uwagę ku przyrodniczemu, przetworzonemu otoczeniu człowieka.
Słowa kluczowe: przyroda, piękno, sztuka, ekoestetyka, ekologiczna estetyka przyrody
Problemy Ekorozwoju 11(2)2016: 7-12
