Mierniki
rozwoju zrównoważonego – studium oparte na
europejskim systemie monitoringu wskaźników związanych z energetyką
Agnieszka Żelazna, Justyna Gołębiowska
Faculty of Environmental Engineering, Lublin University of Technology, Lublin, Poland
E-mails: a.zelazna@wis.pol.lublin.pl, j.golebiowska@wis.pol.lublin.pl
Abstract
Sustainable socio-economic development is the guiding principle in the European Union policy. The implementation of that principle is monitored by a set of indicators being developed since 1995, referred to as the indicators of sustainable development. The monitoring is conducted both at the level of Member State, as well as of the entire community. The main indicators describing the social, economic and environmental issues of the EU functioning show positive results in regard to the implementation of the sustainable development strategy; however, in the themes related to the issues of social inclusion, sustainable transport, and global partnership, the indicators show a negative trend. In this paper, the sustainable development indicators in the theme of Climate change and energy are described and analyzed in detail. Their changes over the last decades were strongly stimulated by the EU energy policy. In connection with the implementation of numerous programs for the promotion of renewable energy sources, their share in the energy market is growing, whereas the greenhouse gas emissions from the EU area and the primary energy consumption are falling. During the last 25 years, the total man-made GHG emission in the EU was reduced by 18%. It should be noted that these changes are influenced not only by the manner of energy management stimulation in the EU, but also by an equally significant problem of the economic crisis, geopolitical situation, and the resulting economic change. Moreover, some indicators relevant to the concerned theme, such as energy dependency, clearly show a negative trend.
Keywords: sustainable development indicators, European Union, energy, climate change
Streszczenie
Zrównoważony rozwój społeczno-ekonomiczny jest naczelną zasadą w polityce Unii Europejskiej. Wdrożenie tejże zasady monitorowane jest zestawem rozwijanych od 1995 roku wskaźników, określanych jako wskaźniki zrównoważonego rozwoju. Monitoring prowadzony jest zarówno na poziomie państw członkowskich, jak też całej wspólnoty. Główne wskaźniki opisujące aspekty społeczne, ekonomiczne i środowiskowe funkcjonowania UE wykazują pozytywne efekty w zakresie wdrażania strategii zrównoważonego rozwoju, niemniej w obszarach tematycznych związanych z kwestią integracji społecznej, zrównoważonego transportu i partnerstwa globalnego zmiany wskaźników wykazują niekorzystną tendencję. W niniejszym artykule w sposób szczegółowy opisano i poddano analizie wskaźniki zrównoważonego rozwoju w obszarze tematycznym Zmiany klimatu i energia, których zmienność na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci jest silnie stymulowana polityką energetyczną Unii Europejskiej. W związku z realizacją licznych programów w zakresie promocji odnawialnych źródeł energii, ich udział w rynku energetycznym rośnie, a emisja gazów cieplarnianych z terenów UE oraz zużycie energii pierwotnej spadają. Emisja gazów cieplarnianych w UE w przeciągu ostatnich 25 lat została zredukowana o 18%. Należy jednak zauważyć, że na wspomniane zmiany wpływ mają nie tylko sposoby stymulacji gospodarowania energią w UE, ale m. in. równie znaczące kwestie kryzysu ekonomicznego, sytuacji geopolitycznej oraz związanych z tym zmian gospodarczych. Ponadto, część spośród związanych z omawianym obszarem wskaźników, jak zależność energetyczna, wykazuje wyraźnie negatywne tendencje zmian.
Słowa kluczowe: wskaźniki zrównoważonego rozwoju, Unia Europejska, energia, zmiany klimatu
Problemy Ekorozwoju 10(2)2015: 167-177
