Zrównoważony rozwój a koncepcja resilencji
Jürg Bloesch1, Michael von Hauff2, Klaus Mainzer3, S. Venkata Mohan4, Ortwin Renn5, Verena Risse6, Yonghui Song7, Kazuhiko Takeuchi8, Peter A. Wilderer9
1Alumnus ETH Zurich, Eawag Duebendorf, Switzerland, E-mail: Juerg.Bloesch@emeriti.eawag.ch; 2Univ. Kaiserslautern, Germany, E-mail: hauff@wiwi.uni-kl.de, 3Technische Universitaet Muenchen, Germany, E-mail: mainzer@cvl-a.tum.de, 4CSIR Indian Institute of Chemical Technology, Hyderabad, India, E-mail: vmohan_s@yahoo.com, 5Universitaet Stuttgart, Germany, E-mail: Ortwin.Renn@sowi.uni-stuttgart.de, 6Munich School of Philosophy, Germany, E-mail: Verena.Risse@hfph.de; 7Chinese Research Academy of Environmental Sciences, Institute of Water Environmental Sciences, Beijing, China, E-mail: songyh@craes.org.cn, 8United Nations University at Tokyo, Japan, E-mail: atake@mail.ecc.u-tokyo.ac.jp, 9Technische Universitaet Muenchen, Institute for Advanced Study, Lichtenbergstr.2a,85748 Garching, Germany, E-mail: peter @wilderer.de
E-mail (Corresponding Author): peter@wilderer.de
Abstract
The purpose of sustainable development is to minimize the likelihood of dynamic natural and/or man-made systems to exceed tipping points, when exposed to disturbances. In effect, the systems are protected from losing identity and integrity. The authors of this paper suggest accepting resilience thinking as a basis of setting sustainability goals and reaching the respective targets. The resilience theory provides the method needed to maintain identity and integrity, and to manage system´s dynamics. Of concern are three interwoven systems: environment, society and economy, forming a complex super-system coined eco-social triad. Sustainable development of the triad applies to each of the three sub-systems despite conflicting interests of the various actors within each.
Resilience is expressed by the ability of natural or man-made systems to respond dynamically to changes of ambient conditions with the aim to retain their inherent function, structure and feedbacks. To manage such changes and associated disturbances a repetitive sequence of processes (also called adaptive cycle) needs to be executed. In ecosystems these cycles are self-regulated and characterized by recycling of materials and energy. In systems dominated by humans adaptive cycles are characterized by phases such as re-evaluation, re-orientation and re-commencement. The concept of adaptive cycles and adaptive management embedded in the resilience theory is considered a promising method to satisfy sustainability goals and reach respective targets.
Key words: sustainable development, resilence, adaptive cycle, economy, society, ecosystems
Streszczenie
Celem zrównoważonego rozwoju jest zminimalizowanie prawdopodobieństwa przekroczenia punktów krytycznych dynamicznych systemów naturalnych i/lub sztucznych (co może się zdarzyć, gdy systemy te są narażone na zakłócenia). W rezultacie uzyskują one ochronę przed utratą tożsamości i integralności. Autorzy niniejszego artykułu sugerują przyjęcie podejścia zgodnego z koncepcją resilencji podczas wyznaczania celów prowadzących ku zrównoważoności. Teoria resilencji odnosi się do umiejętności, dzięki któremu systemy utrzymują tożsamość i integralność, a także prawidłowo zarządzają własną dynamiką. W obszarze zainteresowania znajdują się trzy przeplatające się systemy: środowisko, społeczeństwo i ekonomia, tworzące złożony super-system określany jako eko-społeczna triada. Zrównoważony rozwój triady dotyczy każdego z trzech podsystemów, pomimo sprzecznych interesów różnych podmiotów działających w ramach każdego z nich.
Resilencja wyraża się w zdolności systemów naturalnych do dynamicznego reagowania na zmiany warunków w ich otoczeniu, w celu zachowania funkcjonalności, struktury i zapewnienia właściwego sprzężenia zwrotnego. Aby zarządzać takimi zmianami i związanymi z nimi zaburzeniami wymagana jest powtarzalna sekwencja działań (zwana także cyklem adaptacyjnym). W ekosystemach takie cykle charakteryzuje samoregulacja oraz recykling materiałów i energii. W systemach zdominowanych przez ludzkie cykle adaptacyjne występują fazy ponownej oceny, reorientacji i ponownego rozpoczęcia. Idea cyklów adaptacyjnych i adaptacyjnego zarządzania zawarte w teorii resilencji można uznać za obiecującą metodę prowadząca do zapewnienia celów zgodnych ze zrównoważonym rozwojem.
Słowa kluczowe: rozwój zrównoważony, resilencja, cykl adaptacyjny, ekonomia, społeczeństwo, ekosystemy
Problemy Ekorozwoju 10(1)2015: 7-14
